گروه اسپینل دارای ترکیب شیمیایی MgAl2O4 وساختمان کریستالی ایزوتروپیک با شکل های (habit) کریستالی اکتاهدرال ( octahedral) یا اکتاهدرال دوقلو (macles) و در اندازه های کوچک به شکل کوبیک (cubic) یا دودکاهدرال dodecahedral یافت می شود وچگالی آن  ۵۴/۳ – ۶۳/۳ می باشد .اسپینل سنگ سختی است، با درجه ۸ در جدول سختی ها و با سفتی(toughness) خوب و ضریب شکست ۱/۷۱۲ و  دارای جلای شیشه ای وشفافیت (شفاف تا نیمه شفاف) است.

رنگ وتنوع اسپینل

اسپینل بی رنگ که در اندازه های ریز می تواند مشابه به الماس باشد دارای تنوع رنگی بسیار زیبایی از جمله قرمز ، نارنجی ،‌زرد ،‌قهوه ای ، آبی ،‌بنفش ، ارغوانی ، سبز و سیاه می باشد فلزات رنگ زا در این کانی آهن و کروم هستند. رنگ آبی آن مشابه نزدیکی برای سفایر آبی است و رنگ قرمز اسپینل مشابه بسیار خوبی برای یاقوت است،‌برخی از یاقوت های درشت و مشهور جهان در حقیقت یاقوت نبوده و اسپینل هستند.به عنوان نمونه اسپینلی ۱۴۰ قیراطی که به « یاقوت پرنس سیاه»معروف بوده ۵ سانتیمتر طول بلور آن بوده و بیضی شکل است و روی تاج ملکه انگلیس است و یاقوت تیمور با وزن ۳۵۲ قیراط که مطعلق به ملکه انگلستان است.

اسپینل بی رنگ

اسپینل سبز سیر تا سیاه رنگ و مات به اسامی سیلونیت و پلئوناست (pleonaste) خوانده می شود. انواع قهوه ای رنگ این کانی پیکونیت (piconite) زرد آن روبیسل (Rubicelle) و قرمز روشن بالس روبی (Balas ruby) خوانده می شوند. اسپینل با پدیده ستاره ای هم یافت می شود ، اما بسیار کمیاب است.

پیدایش و معادن

اسپینل با کریستال های درشت ، بسیار کمیاب  می باشد.ر ، چون همیشه با گروه کروندم در معادن همراه است. بهترین اسپینل قرمز با کیفیت ( ازنظر شفافیت و رنگ)(blood red) که به یاقوت اسپینل (ruby spinel) معروف است ، در معادن موگوک (mogok) و (Mong Hsu) درمیانمار (برمه) استخراج می شود.

اسپینل آبی با کیفیت در سریلانکا و اسینل با کیفیت جواهر در ویتنام و کوه های پامیر در تاجیکستان ، تانزانیا ، ماداگاسکار و معدن اسپینل سیاه (black spinel) در تایلند است. استرالیا ، افغانستان ‌پاکستان وآمریکا از دیگر معادن اسپینل هستند.

 حلقه ای با اسپینل سیاه تایلند

اسپینل صورتی تاجیکستان

 استخراج از معدن اسپینل در بدخشان افغانستان

بهسازی ( Tereatments)

برعکس یاقوت و سفایر که با انواع بهسازی (Tereatments) کیفیت رنگ و پاکی آنها به دست بشر دستخوش تغییرات اساسی می شود، معمولا روی اسپینل بهسازی صورت نمی گیرد.

مشابه های (Imitations)

همان طور که گفته شد، اسپینل مشابه بسیار خوبی برای گروه کرندوم است؛ اما سنگ هایی مانند شیشه ، سفایر مصنوعی ، یاقوت مصنوعی ، آمتسیت بعضی از  انواع گارنت ها می توانند مشابه های اسپینل به حساب می آیند که با آزمایش های گوهر شناسی قابل شناسایی هستند.

ارزش اسپینل

اسپینل قرمز شباهت فراوانی با یاقوت دارد؛‌در نتیجه  تلاش های زیادی برای فروش آن به قیمت یاقوت در بازار وجود دارد در این بین  قیمت اسپینل آبی تیره در بازار بیشتر است.

تشابه ظاهری یاقوت و اسپینل

اسپینل آبی

سال ۱۹۲۰ میلادی اسپینل های مصنوعی به روش ورنویل یا flam fusion در بازار های جهانی یافت شد و به سرعت بر اهمیت تجاری آنها افزوده می شود ، چون به جای اسپینل طبیعی و مشابه تعدادی از سایر کانی ها به کار می رود.

اسپینل به روش flux بین سال های ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ وارد بازار روسیه شد . سنگ های اسپینل مصنوعی چگالی ، ضریب شکست، خاصیت فلورسانسی  و ناپاکی های متفاوت نسبت به نوع طبیعی دارند، البته تشخیص روش flux کمی مشکل تر است.