«زمرد در روز، یاقوت در شب»، الکساندریت (Alexandrite) به دلیل نمایش یکی از چشمگیرترین تغییرات رنگ در دنیای جواهرات شناخته شده است و به رنگ سبز در نور خورشید و قرمز در نور لامپ رشته ای است. با این حال، تعداد کمی از مردم الکساندریت طبیعی را دیده اند. این واریته با کیفیت از کریزوبریل (chrysoberyl)، یک نگین جواهر عالی می سازد.
الکساندریت طبیعی روسیه سمت چب زیر نور لامپ رشته ای سمت راست همان گوهرسنگ زیر نور خورشید
گروه کانی: کریزوبریل
فرمول شیمی: BeAl ۲ O ۴
رنگ: سبز مایل به آبی در نور روز، قرمز ارغوانی در نور لامپ رشته ای
ضریب شکست: ۱.۷۴۶ تا ۱.۷۵۵
ضریب شکست مضاعف: ۰.۰۰۸ تا ۰.۰۱۰
وزن مخصوص: ۳.۷۳
سختی مو: ۸.۵
الکساندریت ها دو فاکتور مهم در ارزش‌گذاری دارند. ابتدا، هر چه رنگ ها به سبز خالص و قرمز نزدیکتر باشند، ارزش آن بیشتر می شود. دوم، هرچه میزان تغییر رنگ بیشتر باشد، ارزش آن بالاتر است. بنابراین، با ارزش ترین جواهرات ۱۰۰٪ تغییر رنگ از سبز خالص به قرمز خالص دارند. سبز_ آبی و قرمز مایل به بنفش یا قهوه ای ارزش کمتری دارند.
مانند اکثر سنگهای قیمتی، پاکی (Clarity) نیز نقش مهمی در درجه بندی و ارزش‌گذاری دارد اما تغییر رنگ الکساندریت بیشتر بر ارزش آن تأثیر گذار است.
همچنین اندازه نیز همیشه بر ارزش الکساندریت تأثیر می گذارد.در اندازه های حداکثر تا یک قیراط، جواهرات طبیعی با کیفیت بالا می توانند تا ۱۵,۰۰۰ دلار در هر قیراط به فروش برسند اما بیش از یک قیراط، قیمت ها از ۵۰,۰۰۰ دلار تا ۷۰,۰۰۰ دلار در هر قیراط متغیر است!
بزرگترین الکساندریت با تراش فست، یک سنگ ۶۵.۷ قیراطی از سریلانکا، در موسسه Smithsonian است و بزرگترین گوهر های روسی این سنگ، حدود ۳۰ قیراط وزن دارند. با این حال، اکثریت قریب به اتفاق الکساندریت ها کمتر از یک قیراط وزن دارند.
اثر چاتویانسی در الکساندریت
الکساندریت واریته ای از کریزوبریل با کیفیت جواهر است که به‌خاطر اثر چاتویانسی(chatoyancy) یا «چشم گربه‌ای» آن در هنگامی که به صورت دامله تراش داده می شود معروف است . با این حال، چنین سنگهای قیمتی بسیار نادر هستند.
اثر چاتویانسی
الکساندریت در دهه ۱۸۳۰ در کوه های اورال روسیه کشف شد. کانی شناس مشهور Nils Gustaf Nordenskiöld اولین کسی بود که متوجه شد این سنگ سبز رنگ با تغییر رنگش، جدید و ناشناخته است پس از مدتی این سنگ به افتخار تزار روسیه، (الکساندر دوم-Alexander II) الکساندریت نامیده شد.
این ارتباط با تزارها به اعتبار این گوهرسنگ کمک کرد تزارها به طور گسترده ای آن را معیاری برای شکوه سلطنتی در نظر می گرفتند.
تغییر رنگ
همانطور که در عکس زیر نشان داده شده است پدیده تغییر رنگ این گوهرسنگ می تواند تحت انواع مختلف نورپردازی رخ دهد در واقع نور انواع دیگر لامپ ها می توانند باعث تغییر رنگ گوناگون این سنگ شوند.
منابع Alexandrite
معادن در اورال فقط چند قیراط مواد با کیفیت جواهر تولید می کنند. در سال ۱۹۸۷، الکساندریت در برزیل و سپس در ماداگاسکار، میانمار، سریلانکا و زیمبابوه کشف شد. با این حال، هیچ یک از این معادن به اندازه منبع اصلی روسی تغییر رنگی غنی و واضح ایجاد نمی کنند.
در واقع منبع اصلی جواهرات بزرگ و طبیعی الکساندریت امروزه در واقع جواهرات عتیقه هستند.
الکساندریت با سختی ۸.۵ سنگی بسیار بادوام و مناسب برای ساخت نگین جواهرات است اما هنوز به ضربه و گرمای شدید حساس می باشد.
دو عدد Alexandrite روسی با محموع وزن ۹.۸ قیراط
منبع:gemsociety
نظرات کاربران