دیوپتازها (Dioptases ) معمولاً به صورت میکرو کریستال ها ظاهر می شوند و  به ندرت کریستال های بزرگتر را می توان یافت با توجه به این موضوع بیشتر سنگ های جواهر ساخته شده با تراش فست  به ندرت بیش از ۱ یا ۲ قیراط وزن دارند. کلیواژ کامل باعث می شود تراش این سنگ بسیار سخت باشد . با این حال، گوهرتراشان می توانند با تراش دامله گوهر های زیبایی از توده های دیوپتاز مات تراش دهند.

 لازم به ذکر است در هنگام گوهرتراشی و پرداخت این سنگ گرد و غبار ایجاد شده به دلیل وجود مس در آن سمی است و بلع تصادفی می تواند منجر به حالت تهوع و استفراغ شود و قرار گرفتن مزمن در معرض این گرد و غبار می تواند منجر به آسیب کبد و کلیه شود به همین دلیل گوهرتراشان باید برای جلوگیری از استنشاق یا بلع ذرات حتما از ماسک های محافظ استفاده کنند با این حال، پوشیدن یا دست زدن به قطعات تمام شده نباید هیچ خطری را ایجاد کند.

فرمول شیمیایی: CuSiO_۳ · H_۲O

رنگ:سبز زمردی،سبزآبی

سختی مو : ۵

کلیواژ: کامل

فرم شکستگی: ناهموار،صدفی

وزن مخصوص: ۳.۲۸ – ۳.۳۵

سیستم کریستالی: تریگونال (سه گوش)

تمایز دیوپتازها از گوهرسنگ های سبز محبوب

دیوپتازها ممکن است شبیه سنگ های قیمتی شناخته شده تری مانند زمرد(emeralds) و زبرجد(peridots) باشند.با وجود رنگ های مشابه، ویژگی های نوری و فیزیکی دیوپتازها و زمردها به اندازه ای متفاوت هستند که گوهرشناسان به راحتی می توانند آنها را تشخیص دهند. از سوی دیگر، دیوپتازها و زبرجد ها می توانند دارای ضریب شکست (RI)، رنگ های پلئوکروییک (pleochroic colors) و مقادیر وزن مخصوص (SG) تقریبا یکسانی باشند. با این حال، آنها طیف جذبی (absorption spectra) متمایز و کاراکترهای نوری (optic characters) متفاوتی دارند. (دیوپتازها نیز معمولاً رنگ های سبز تیره تری نسبت به زبرجد ها نشان می دهند).

تورمالین سبز (green tourmaline) نیز ممکن است خواص زیادی با دیوپتازها داشته باشد. با این حال، دیوپتاز دارای طیف جذبی متمایزی هستند.

دیوپتازها نسبت به سایر سنگ‌های جواهر محبوب‌تر مانند تورمالین، زبرجد و حتی زمرد حساسیت بیشتری نسبت به خراش دارند. با این حال، آن ها انتخاب  عالی برای گوشواره یا سنجاق سینه هستند.

با توجه به کلیواژ کامل و شکستگی های احتمالی باید دیوپتازها را فقط با یک برس نرم، مواد شوینده ملایم و آب گرم تمیز کرد.

منابع

نامیبیا بهترین کریستال‌های دیوپتاز جهان را با رنگ‌های فوق‌العاده تولید می‌کنند که برخی از آنها شفاف هستند.

قزاقستان نیز بلورهای ریزتری را تولید می کند. سایر منابع این سنگ عبارتند از:

• آمریکا؛ آرژانتین؛ شیلی؛ جمهوری دموکراتیک کنگو؛ پرو؛ جمهوری کنگو

دیوپتاز تراش خورده نامبیا

کریستال های دیوپتاز شیلی

منبع:gemsociety