یاقوت شاهزاده سیاه (Black Prince’s Ruby) لعل بدخشان بود

یاقوت شاهزاده سیاه (Black Prince’s Ruby) لعل بدخشان بود

در قلب جواهرات سلطنتی بریتانیا، سنگی بزرگ و سرخ می‌درخشد که قرن‌ها با نام یاقوت شاهزاده سیاه (Black Prince’s Ruby) شناخته می‌شد. این گوهر ارزشمند در بالای تاج سلطنتی انگلستان قرار دارد و نمادی از قدرت و شکوه پادشاهی بریتانیاست. اما واقعیت شگفت‌انگیز این است که این سنگ اصلاً یاقوت نیست؛ بلکه لعل بدخشان، یکی از کمیاب‌ترین و زیباترین انواع اسپینل قرمز (Red Spinel) است.

یاقوت شاهزاده سیاه (Black Prince’s Ruby)| لعل بدخشان

مسیر شگفت‌انگیز لعل بدخشان تا لندن

لعل بدخشان از معادن افسانه‌ای منطقه بدخشان در افغانستان به دست می‌آید؛ جایی که قرن‌ها مرکز استخراج سنگ‌های قیمتی بوده است. گفته می‌شود این سنگ در قرن چهاردهم میلادی، پس از نبردهای خونین در شبه‌جزیره ایبری، به دست ادوارد، شاهزاده ولز ملقب به «شاهزاده سیاه» رسید. از آن زمان، این گوهر با داستان‌های جنگ، دیپلماسی و قدرت پیوند خورده است.

تصویری از بدخشان افغانستان

چرا لعل بدخشان با یاقوت اشتباه گرفته شد؟

تا پیش از پیشرفت علم گوهرشناسی در قرن نوزدهم، سنگ‌ها بیشتر بر اساس رنگ و ظاهر دسته‌بندی می‌شدند. شباهت خیره‌کننده رنگ قرمز خالص و شفافیت بالای لعل بدخشان با یاقوت سرخ باعث شد که برای صدها سال این سنگ به اشتباه «یاقوت» نامیده شود. تنها با بررسی ساختار بلوری و ترکیب شیمیایی مشخص شد که این گوهر در واقع منیزیم آلومینات (MgAl₂O₄) است، نه کوراندوم.

بدخشان از نظر تاریخی منطقه‌ای بسیار بزرگتر بود که تا حد زیادی تا تاجیکستان امروزی امتداد داشت.
این منطقه به خاطر اسپینل‌هایی که قرن‌ها با نام یاقوت‌های بالاس (Balas rubies) شناخته می‌شدند، مشهور بود. جالب اینجاست که واژه بالاس از کلمه فارسی گرفته شده که در دوران امپراتوری ساسانی نام این منطقه بوده است. بیشتر این اسپینل‌ها در کوه لعل (امروزه در تاجیکستان و نزدیک مرز افغانستان) استخراج می‌شدند و هنوز هم از مهمترین جواهرات صورتی مایل به قرمز تا قرمز در تاریخ هستند.

یاقوت‌های بالس (Balas ruby)

ویژگی‌های فیزیکی و جلوه بصری

لعل بدخشان سختی ۸ در مقیاس موهس، جلای شیشه‌ای و وزن مخصوص حدود ۳.۶ دارد. رنگ قرمز مسحورکننده آن به دلیل وجود عنصر کروم است. این ویژگی‌ها نه‌تنها آن را مقاوم و ماندگار کرده، بلکه باعث شده درخشش و زیبایی‌اش حتی در نور کم هم چشمگیر باشد. حضور این سنگ در میان جواهرات سلطنتی، جذابیت بصری و ارزش نمادین آن را دوچندان می‌کند.

اسپینل‌های آنالیز شده از ولایت بدخشان

طیف جذبی در محدوده فرابنفش و مرئی اسپینل‌های آنالیز شده از ولایت بدخشان افغانستان

ارزش لعل بدخشان در بازار امروز

در گذشته به دلیل شهرت کمتر، قیمت لعل بدخشان از یاقوت پایین‌تر بود. اما امروز، نمونه‌های درشت، شفاف و بدون ناخالصی آن بسیار کمیاب هستند و در بازار جواهرات لوکس، قیمتی نزدیک یا حتی بالاتر از یاقوت‌های ممتاز دارند. این گوهر اکنون به عنوان یک انتخاب خاص برای کلکسیون‌داران و علاقه‌مندان به تاریخ جواهرات شناخته می‌شود.

استخراج لعل بدخشان

استخراج لعل بدخشان

بیشتر بخوانید:

اسپینل – spinel

اسپینل صورتی ماهنگه

گوهرسنگ های افغانستان

یاقوت خون کبوتری

جمع‌بندی

«یاقوت شاهزاده سیاه (Black Prince’s Ruby)» یکی از مشهورترین نمونه‌های لعل بدخشان در جهان است که داستانی افسانه‌ای از جنگ، سیاست و زیبایی را در خود دارد. این سنگ نه‌تنها بخشی از تاریخ پادشاهی بریتانیا، بلکه یادآور شکوه و ارزش جاودانه لعل بدخشان در فرهنگ جهانی است.

 تاج انگلیسی با یاقوت شاهزاده سیاه (Black Prince’s Ruby)| لعل بدخشان | اسپینل بدخشان

 

 

یاقوت شاهزاده سیاه (Black Prince’s Ruby)| لعل بدخشان | اسپینل بدخشان


منابع

  1. Hughes, R.W. (1997). Ruby & Sapphire. RWH Publishing.
  2. GIA – Gemological Institute of America: Spinel Gemstone Information.
  3. Nassau, K. (2001). Gemstone Enhancement. Butterworth-Heinemann
برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: ۱ میانگین: ۵]

برای این نوشته برچسبی وجود ندارد !

نظرات کاربران

دیدگاهی بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *