بعضی گوهرها در نور خطوط و یا رنگهایی را نشان می دهند که نه به body color (رنگ اصلی آنها) ارتباطی دارد و نه به ترکیبات شیمیایی و ناخالصی سنگ. این تاثیرات بوسیله شکست و تداخل و انعکاس نور ایجاد می شود.
عامل برخی پدیده های رنگی در گوهر ها شکست و انعکاس نور است
Adularescence
در مون استون که سنگی از خانواده فلدسپار است رنگی آبی متمایل به سفید موجی در سطح مون استونی که تراش دامله دارد حرکت می کند و تداخل نور در ساختمان لایه ای سنگ باعث این پدیده می شود که Adularescence نام دارد.
مون استون دامله با پدیده Adularescence
Astrism
پرتوهای نور در یک نقطه همدیگر را قطع می کنند و زوایای مشخصی ایجاد می کنند که بستگی به تقارن سنگ دارد و شکل ستاره درست می شود. این حالت در اثر برخورد و انعکاس نور از ناخالصی های نازک سوزنی شکل که با زوایای ۱۲۰ و ۶۰ درجه همدیگر را قطع می کنند به وجود می آید. در یاقوت قرمز و یاقوت کبود، با برش دامله گاهی ستاره شش پر دیده می شود که نشانگر پدیده Astrism است.
ستاره های چهار پر و در حالتهای کمیاب ۱۲ پر نیز وجود دارد. اگر یک رز کوارتز ستاره ای، کروی تراش داده شود، پرتو نور در کل سطح دایره حرکت می کند. در جاهائیکه ناخالصی های سوزنی شکل (needls) کمی خراب شده اند، پرتو نور کوتاهتر دیده می شود و یا چند شاخه می شود. پدیده Astrism در سنگهای مصنوعی نیز دیده می شود.
Aventurescence
در اثر برخورد نور به صفحات یا ورقه های پولک مانند در درون سنگ انعکاسی و درخششی ایجاد می شود که پدیده Aventurescence نام دارد. ناخالصی هماتیت(hematite) یا goethite در سنگی به نام Aventurine Feldspar و ناخالصی های هماتیت و Fuchsite در سنگ Aventurine Quartz و تراشه های مس (Copper) در Aventurine Glass باعث ایجاد این پدیده در سنگ می شوند.
Aventurine Glass
Chatoyancy
به پدیده cat ‘ s eye می گویند زیرا به شکاف چشم گربه شباهت دارد. در زبان فرانسوی به گربه Chat و به چشم Oeil می گویند و به علت برخورد نور و انعکاس آن از ناخالصی های فیبری یاسوزنی یا کانال های موازی، با هم اتفاق می افتد. بهترین شکل آن در سنگهای دامله دیده می شود و با حرکت دادن سنگ، این پدیده نیز در سطح سنگ حرکت خزشی پیدا می کند. گرانترین سنگی که پدیده Cat ‘ s eye را به بهترین شکل نمایش می دهد، سنگ Chrysoberyl است. این پدیده در سنگهای دیگر نیز دیده می شود بخصوص در سنگهای خانواده کوارتز که به نام Hawk ‘ s eye و Tiger ‘s eye شناخته شده است. اگر هنگام صحبت فقط از کلمه Cat ‘ s eye استفاده شود، منظور chrysoberyl است و بقیه cat’s eye ها را با عبارات تخصصی اضافی بکار می برند.
IrideScene
در زبان لاتین iris = rain bow به معنی رنگین کمان است. در این پدیده رنگهای . رنگین کمانی در گوهر دیده می شود و به دلیل برخورد نور به ترک لایه های بنیادی و شکست نور آن، طیفهای رنگین کمانی ایجاد می شود. این پدیده در Fire agate که یک سنگ طبیعی است دیده می شود و در سنگ خام کوارتز بیرنگ نیز با ایجاد شکستگی های مصنوعی ایجاد می شود.
Labradorescence
این پدیده در رنگهایی با درخشش متالیک در سنگ های لابرادورایت و اسپکتر د دیده می شود. اغلب به رنگ سبز آبی و گاهی به همه ی رنگها (تجزیه نور سفید) دیده می شود. این تلالو اختلال در شبکه ساختاری بلور به همراه ترک خوردن و لایه لایه شدن سنگ ایجاد می شود و در Plagioclase های با کلسیم کم و یا زیاد دیده می شود.
Opalescence
در Common opals به رنگ آبی شیری و یا مرواریدی دیده می شود و بعلت انعکاس طول موج کوتاه بیشتر آبی دیده می شود و نباید با پدیده play- of – color اشتباه شود.
Orient
پدیده Iridescence مرواریدها را Orient می گویند و به دلیل تداخل و انعکاس نور در برخورد به صفحات Aragonite پوسته مروارید، ایجاد می شود.
Play of Color
برق رنگهای رنگین کمانی در اپال، که با تغییر زاویه دید رنگها هم تغییر می کند. با میکروسکوپ الکترونی و با بزرگنمایی ۲۰۰۰۰ برابر می توان گوی های معدنی و کوچک Crystobalite را در ژل Silica و تداخل نور و پدیده را مشاهده کرد. قطر این گویها یک تا دو ده هزارم میلی متر است.
Silk
انعکاس نور از ناخالصی ها فیبری باعث ایجاد پدیده ای بنام Silk می شود. مخصوصا در یاقوت قرمز و کبود به شکل مطلوبی مشاهده می شود. اگر این ناخالصی ها به مقدار زیاد در سنگ باشد در صورتی که سنگ تراش دامله داشته باشد پدیده Chatoancy ایجاد می شود.
نظرات کاربران